De bodem hoort niet kaal te zijn. De natuur zal er alles aan doen om de grond weer te bedekken. Op kale grond zal volop onkruid gaan groeien om de bodem te beschermen tegen de wind en de regen.
Mulchen is een natuurlijk verschijnsel. Elk najaar sterven de 1-jarige planten af en laten de bomen en struiken hun blad vallen om de bodem af te dekken.
Mulch is goed voor het voor het bodemleven. Onder de laag mulch leven vele beestjes, zoals oorkruipers, wormen, pissebedden, e.d. Langzaam zullen zij de laag mulch verteren en de grond intrekken. Daar zal alle micro-organisme het verder verteren tot mooie compost. Wat er uiteindelijk overblijft is kant en klaar voedsel voor de planten.
Er zijn nog meer directe voordelen. Door het afdekken van de bodem, zal er veel minder onkruidzaad ontkiemen. De meeste onkruidzaden hebben licht nodig om te kiemen. Door deze af te dekken zullen ze niet ontkiemen. Dit betekend dus minder wieden en schoffelen.
Ook wordt de bodem beschermt tegen de wind en de directe zon. Zo droogt de grond minder snel uit en vind er minder erosie plaats.
Ook de inslag van de regen wordt door de mulch opgevangen en sijpelt er rustig aan doorheen. Daar zal het rustig de grond intrekken. De wind en de zon zullen de grond niet zo snel uitdrogen. Wat dus betekend dat je op warme dagen veel minder water hoef te geven.
Mulch bij voorkeur in het najaar. De bodem is dan nog warm en de mulch werkt als een isolatiedeken. Zo wordt het bodemleven en de wortels van de planten beschermt tegen de strenge vorst.
Als eerste maken we verschil tussen bruine materialen en groene materialen.
Bruine materialen zijn bijvoorbeeld stro, houtsnippers en bladeren. Groene materialen zijn bijvoorbeeld vers snoeiafval, onkruid en grasmaaisel.
Groene materialen zijn rijk aan stikstof en zullen snel verteren. Bruine materialen zijn rijk aan koolstof en andere belangrijke bouwstoffen. Deze zullen langzaam verteren en vragen hierbij wel om stikstof. Het is dus verstandig om met verschillende lagen groene en bruine materialen te mulchen.
Karton.
Dit is een mooie ondergrond op stukken gras of verwaarloosde tuinen. Hier volgt dan het liefst een laag compost of ander mulch materiaal.
Compost.
Compost is kant en klaar mulch-materiaal. Gebruik het liefst compost dat vrij is van onkruidzaden. Breng een laag aan van enkele centimeters.
Houtsnipper.
Deze zijn bij veel gemeentes vrij verkrijgbaar. Ze zijn uitermate geschikt voor op de looppaden. Maar ook tussen bomen en grote struiken. Een laag van 5 cm is dik genoeg.
Stro.
Stro is licht, gemakkelijk en redelijk goedkoop. Omdat het grof materiaal is moet je wel een dikkere laag aanbrengen.
Bladeren.
In de herfst laten de bomen weer hun blad vallen. Zo kan je gemakkelijk en gratis aan veel mulch-materiaal komen.
Onkruid.
Na het wieden van het onkruid kan je dit gelijk als mulch-materiaal gebruiken. Zo hoef je het niet naar de composthoop te brengen om later weer over de tuin te verspreiden. Let hierbij wel op wortelonkruiden die gemakkelijk weer kunnen gaan groeien. En verwijder eventueel de bloemen of het zaad van het onkruid.
Gemaaid gras.
Gras zit boordevol stikstof en is dus zeer geschikt. Zorg er wel voor dat de laag gras niet te dik is, want dan kan het gaan schimmelen. Beter kan je het combineren met ander mulch-materiaal.
Snoeiafval.
vers snoeiafval dient wel gehakseld of klein geknipt te worden.
Verse mest.
Verse mest is vrij scherp van de stikstof en kan brandschade geven aan sommige gewassen. Het kan alleen gebruikt worden bij planten die veel stikstof vragen. Denkt hierbij aan bessenstruiken, prei en koolgewassen.
Mulchplanten.
Sommige planten hebben heel veel voeding in hun blad. Dit geld bijvoorbeeld voor smeerwortel of brandnetels. Zijn zijn rijk aan stikstof.
Levende planten.
Het beste materiaal voor het bodemleven zijn levende planten, de zogenaamde groenbemesters. Vaak zijn dit planten die stikstof uit de lucht pakken en opslaan in kleine bolletjes die aan hun wortels zitten. Enkele voorbeelden hiervan zijn klaver en gele lupine. Een goede groenbemester voor bruin materiaal is rogge. Voor in de siertuin is klimop een mooie bodembedekker.
Omdat het enige tijd duurt voordat de regen door de mulch heen gesijpeld is, is het verstandig om de grond eerst eens goed nat te maken. Ze droogt de grond niet uit en dit vinden je plantjes wel erg prettig.
Zorg er ook voor de de bodem vrij is van onkruid. Dan is het makkelijker om hem af te dekken en groeit het onkruid er niet zo makkelijk doorheen.
Bij een hele nieuwe tuin of een zwaar verwaarloosde tuin is het ook mogelijk om de bodem eerst af te dekken met (onbedrukt) karton en daarna pas de mulchlaag aan te brengen. Zorg er wel voor dat het karton elkaar voldoende overlapt, zodat er geen planten tussendoor groeien. Doe dit bij voorkeur in het najaar, zodat je in het voorjaar kan beginnen met tuinieren.
Grote stukken karton kan je vaak wel krijgen bij fietsenmakers.
Werk mulch nooit in de grond. Het werkt alleen als het bovenop de bodem ligt. De beestjes zullen het rustig aan de grond in werken.
Vul je mulchlaag aan wanneer hij te dun wordt. Alleen dan zijn het het onkruid tegen houden.
Heeft mulchen ook nadelen. Ja, mulchen kan ook nadelen hebben. Slakken hebben ook voordeel van mulchen, een vochtige omgeving en volop verstopplekjes. Jonge plantjes kunnen zoek raken onder of tussen de mulchlaag. Ook kan er bij verkeerd mulchen schimmel ontstaan.
Voor het aanbrengen van een mulchlaag kan je in principe elk plantaardig materiaal gebruiken. Het idee is dat je de grond afdekt en beschermt.
Zorg ervoor dat de mulchlaag voldoende dikte heeft. Hoe grover met materiaal, doe dikker de laag moet zijn.
Nou spreken ze op het internet over lagen van wel 20 cm dik. Ik heb zelf 500 vierkante meter tuin. Dit betekend dat ik dan 100 kuub mulch nodig zou hebben. Dit is voor mij gewoonweg onmogelijk bij elkaar te verzamelen. Zorg ervoor dat de laag dik genoeg is zodat de zon er niet door komt.
Mulch met het seizoen mee. Gebruik wat je voor handen hebt. Onkruid, snoeimateriaal (klein gemaakt), compost, enz.
Aardbeien in het stro.
In het voorjaar wordt het weer tijd om te zaaien en jonge plantjes in de tuin te planten. Verminder of verwijder de mulchlaag waar nodig, zodat het zaad of de jonge plantjes niet verdwijnen onder de mulch.
Waar je in het najaar wat extra mulch aanbreng om de warme bodem te isoleren zal in het voorjaar de grond sneller opwarmen waar minder mulch ligt.
De mulchlaag die je verwijder zit al vol met leven. Gooi deze daarom op de composthoop. Deze kan je dan in het najaar weer over de tuin verspreiden.
Laatst gewijzigd op: 28 mei 2021