De IJsheiligen.

Half mei hebben we de ijsheiligen. Een belangrijk gegeven voor de mensen die veel in de tuin bezig zijn. Maar wat zijn nou de ijsheiligen en wat betekenen ze?

 


De ijsheiligen zijn 4 heiligen uit het katholieke geloof. De dagen die aan hun gekoppeld zijn vallen achter elkaar rond half mei.

Deze heiligen zijn:

  • Mamertius (11 mei)
  • Pankratius (12 mei)
  • Servatius (13 mei)
  • Bonifatius (14 mei)

11 t/m 14 mei zijn de laatste dagen waarop er soms nog kans is op nachtvorst. Na 14 mei wordt de kans op nachtvorst heel erg klein. Uiteraard geven de ijsheiligen geen garantie.

 

Na 14 mei kunnen de 1-jarige planten buiten uitgeplant worden. En als het goed is kunnen vanaf die dag ook de kuipplanten 's nachts buiten blijven.

 

Ook voor de moestuin geeft het aan dat de bonen gezaaid kunnen worden. De tomaten, courgettes, pompoenen en sierkalebassen kunnen buiten uitgeplant worden.

 

Wie waren nou de ijsheiligen precies?

Mamertus (11 mei)

 

Mamertus was in de 5de eeuw bisschop van Vienne (Frankrijk). Hij staat te boek als een eigenreide, maar gewaardeerde bisschop.

 

Mamertus overleed op 11 mei 477. Hij wordt ook aanroepen voor ziektes aan de ingewanden. Daarom wordt hij vaak voorgesteld als bisschop met een streng opgerolde darmen in de handen.

 


Pancratius (12 mei)

 

Pancratius werd geboren in het westen van het huidige Turkije rond het jaar 290. Hij werd al snel wees; zijn oom adopteerde hem. Samen reisden ze naar Rome toen Pancratius 13 was. Ze kwamen er onder de indruk van het christelijk geloof en lieten zich dopen.

In Rome kende de christenvervolging echter een hoogtepunt. Keizer Diocletianus gaf christenen de schuld van de economische crisis, omdat zij weigerden te offeren aan de Romeinse goden. Toen Pancratius en zijn oom werden opgepakt, weigerden ze hun geloof af te zweren.

Pancratius werd op zijn 14de onthoofd en begraven in catacomben naast de Via Aurelia.

Boven zijn graf verrees rond 500 de basiliek San Pancrazio fuori le mura (‘buiten de muren’).

 


Servatius (13 mei)

 

Servatius (Servaas) van Maastricht was in de 4de eeuw de eerste bisschop van Tongeren, en daarmee van de Nederlanden. Hij maakte een pelgrimsreis naar Rome en stierf rond 384 in Maastricht, zijn nieuwe bisschoppelijke zetel.

Over zijn leven of activiteiten is zeer weinig bekend. In de zogenaamde Vitae uit de 8ste en 9de eeuw werd zijn levensverhaal daarom aangedikt, zoals het feit dat hij een verre nakomeling was van Johannes de Doper. Zijn leven was het onderwerp van het Middelnederlandse gedicht Van Sinte-Servaes (12de eeuw).

Onder de Sint-Servaasbasiliek in Maastricht bevindt zich zijn grafcrypte.


Bonifatius (14 mei)

 

Bonifatius van Tarsus was een welstellende Romeinse burger die in 307 de marteldood stierf tijdens de christenvervolging (zie ook bij Pancratius).

Bonifatius leidde lange tijd een leven dat draaide om wereldse geneugten, maar kwam tot inkeer door zijn maîtresse, Aglaida. Zij stuurde hem met enkele knechten naar Tarsus (nu in Turkije) met de opdracht relieken van martelaren terug te brengen. De knechten keerden uiteindelijk terug met het stoffelijk overschot van Bonifatius zelf: hij was de marteldood gestorven nadat hij, onder de indruk van andere martelaren, zich openlijk tot het christendom had bekeerd.

Na Bonifatius’ dood ging Aglaida in het klooster en liet ze te zijner ere een kapel bouwen op de Aventijnse heuvel aan de Via Latina.

Bonifatius van Tarsus verdween na het Tweede Vaticaans Concilie van de officiële heiligenkalender en is dus officieel geen ‘ijsheilige’ meer.


Sophia (15 mei) ??

 

In sommige streken wordt ook een vijfde ijsheilige vermeld: Sophia van Rome. Zij zou, net als Pancratius, in 304 zijn gedood omdat ze haar christelijk geloof niet wou afzweren. In Duitsland spreekt men op 15 mei van ‘Sophiendag’, de dag van ‘kalte Sophie’.

 



Bron: Kerknet.be

Laatst bijgewerkt op: 5 mei 2021