Gewone Vlier.

Latijnse naam: Sambucus nigra

Familie: Adoxaceae (Muskuskruidfamilie)

Andere benamingen:

• Zwarte Vlier

Vliesbessen kom je in de siertuin, parken en ook in het wild tegen. Hij heeft mooie witte schermen met kleine bloempjes, gevolgd door eetbare zwarte besjes.

Vlierbessen vormen winterharde heester, die tot wel 6 meter hoog kunnen worden. Hij bloeit van mei tot in juli met schermen van 15 tot 20 cm groot met heel veel kleine witte bloemetjes. Nadat de bloemen door insecten bestoven zijn vormen er kleine zwarte bessen die erg geliefd zijn bij spreeuwen. De bessen rijpen in september en kunnen na verwarming verwerkt worden tot sap en/of jam. De bessen vallen onder de steenvruchten.

De beste plantijd is in het najaar, in oktober of november. Gekochte planten die in een pot gekweekt zijn kunnen het gehele jaar geplant worden. Maak een plantgat wat ruim groot genoeg is en vul deze na het planten verder aan met goede tuinaarde.

De vlier doet het onder bijna alle omstandigheden. Zelfs tussen stoeptegels en in dakgoten kunnen de jonge plantjes groeien.

Ze staan wel erg graag in de volle zon. Ze groeien beter op een warme plek en de bessen worden dan nog zoeter.

Meestal worden ze als solitair gehouden. Wil men toch meerdere struiken zetten hpudt dan een plantafstand aan van 3 tot 5 meter.

Een Vlier niet gesnoeid hoeft te worden. Om hem niet al te groot te laten worden kan hij in de winter gesnoeid worden. Knip dan de oude, verhoute takken 50 cm boven de grond weg. Let wel op: en Vlier bloeit op tweejarig hout, dus laat voldoende jonge takken staan.

Om een volle bossige struik te verkrijgen kunnen de lange uitlopers in de zomer getopt worden. Hij zal dan zijtakken gaan maken.

Snoei in het voorjaar de takken wel die afgestorven zijn.

De bessen van de Vier zijn zeer gezond. Zij bevatten veel vitamine A en C, foliumzuur, ijzer, calsium en kalium. Ze moeten eerst gekookt worden en kunnen daarna verwerkt worden tot siroop, sap, thee en jam. Ze werken ontstekingsremmend en zijn goed voor het hart en de bloedvaten. Siroop van de bessen heeft een lekkere, eigen smaak. Het werkt koortswerend en kan gebruikt worden bij zware griep. 

Thee getrokken van de barst werkt laxerend.

Vlierbloesemsiroop is een heerlijk drankje en heeft een honingsmaak. Het is gemakkelijk zelf te maken. Een aftreksel van de bloemen werkt zweetopwekkend. Van de bloemen kan ook thee worden gemaakt. Ook kunnen de bloemen gefrituurd worden of door het pannenkoekenbeslag gedaan worden.

Vroeger werden bosjes met gekneusde bladeren bij de deur opgehangen om muggen te weren.

Bosjes of kransen met takken van de vlier werden boven de paarden opgehangen om lastige vliegen te weren.

Vroeger werd de vlier gebruikt om heksen op afstand te houden en de mensen te beschermen tegen hekserij. De vlier was verbonden met Vrouw Holle.

Voor heksen is de Vlier een heilige boom. Op het verbranden van een Vlier zou een vloek rusten.

De bloemen zouden een voorspellende werking hebben. Meisjes in Zuid-Europa hingen op 21 juni een tak met bloeiende bloesem boven hun bed. Zo zouden ze hun toekomstige liefde in hun droom kunnen zien.

Vlierstruiken kunnen prima gezaaid worden. Toch is het gebruikelijker om ze te stekken. Dit gaat erg makkelijk.

Knip in november of december eenjarige verhoute stekken van ongeveer 30 cm lang en steek deze 20 cm diep in de grond op een luwe, schaduwrijke plek. In het voorjaar zullen de stekken uitlopen. Zodra de stekken groot genoeg zijn, kunnen ze opgewipt worden en verplaatst worden naar hun uiteindelijke standplaats.

Op het hout van de vlier is vaak de Judasoorzwam te vinden. Deze is eetbaar.

Tussen November en februari kan er gesnoeid worden.

In Mei - Juli bloeit hij

In September kunnen de bessen geoogst worden.

Laatst bijgewerkt op: 8 december 2021